Evidence Based Practice & Science
Wat zegt de wetenschap
‘Evidence based practice’ betekent
dat er meer dan 100 wetenschappelijke artikels werden
gepubliceerd in peer-reviewed tijdschriften. Dit is een van de
meest waardevolle erkenningen in de wetenschapswereld.
EFT - Emotional Freedom Techniques
Harvard Medical School en Bond University in Australië zijn hierin koplopers.
Onderzoek uit 2009 (J. Lane) heeft aangetoond dat EFT exact
daar ingrijpt waar de stressreactie ontstaat: ter hoogte van de
Amygdala. Met EFT ontkoppelen we dus in het brein zelf de link tussen de stressreactie (Ik voel me angstig, benen worden slap, ik kan niet meer helder denken, begin te zweten…) en de stressor (bijv. een grote hond, file, lift,...).
Hierdoor wordt het hele systeem rustiger.
Hartcoherentie
Historie hartcoherentie
• Het eerste serieuze onderzoek naar hartcoherentie werd uitgevoerd in het toenmalige Sovjet-Rusland. Wetenschapper Jevgenij Vaschillogebruikte HCH namelijk in de 80’er jaren al bij de training van kosmonauten om hun hartslag en bloeddruk te reguleren, concentratie te verscherpen en stress te reduceren.
• De methode is verder ontwikkeld door het HeartMath Institute, dat in 1991 opgericht is door de internationaal bekende stressspecialist Doc Lew Childrein Californië (USA).
• De Amerikaanse cardioloog Andrew Armourontdekte in 1994 de communicatie tussen het hart en het brein.
• Vandaag zijn er meer dan 5000 studies wereldwijd over hartcoherentie effecten en hartritmevariabiliteit.
​
Er zijn de laatste 100 jaar heel veel onderzoeken verricht naar HRV -Hart Ritme Variabiliteit (variabiliteit in tussentijden tss 2 hartslagen), maar de grootste verdienste van deze kennis hebben we te danken aan het HeartMath instituut, dat ondertussen al meer dan 30 jaar vooruitstrevend wetenschappelijk onderzoek heeft verricht rond het fenomeen en de kracht van het hart en hartcoherentie. Ook de Polyvagaal theorie ontwikkeld door Dokter Stephen Porges, en meer concreet uitgewerkt door Deb Dana om in de praktijk om te zetten, hebben voor een ongelooflijke doorbraak gezorgd voor de hartcoherentie filosofie en wetenschap.
In België heeft Louis Van Nieuland Hartcoherentie op de kaart gezet.
Het is bewezen dat het zeer efficiënt werkt bij stress gerelateerde problemen, burn-out, overprikkeling en hyperventilatie.
Wat is het verschil tussen EMDR en EMI?
EMDR staat voor Eye Movement Desensitization and Reprocessing, wat in het Nederlands vertaald kan worden als "Desensitisatie en Herbewerking door Oogbewegingen." Het is een vorm van psychotherapie die oorspronkelijk is ontwikkeld om mensen te helpen bij het verwerken van traumatische herinneringen en emotionele pijn.
Bij EMDR wordt de cliënt gevraagd zich te concentreren op een traumatische herinnering terwijl de therapeut bepaalde bilaterale stimulatie aanbiedt, zoals het volgen van handbewegingen met de ogen of het luisteren naar klikkende geluiden. Deze bilaterale stimulatie lijkt de natuurlijke verwerkingsmechanismen van de hersenen te activeren, waardoor de emotionele lading van de traumatische herinnering kan verminderen.
Het werkingsmechanisme van EMDR is nog niet volledig begrepen, maar het wordt verondersteld te maken hebben met het bevorderen van adaptieve informatieverwerking in de hersenen, waardoor negatieve emotionele reacties op traumatische herinneringen verminderen. EMDR wordt vaak gebruikt bij de behandeling van posttraumatische stressstoornis (PTSS) en andere trauma-gerelateerde aandoeningen.
Hoewel de effectiviteit van EMDR goed gedocumenteerd is, blijft er discussie bestaan over de precieze werkingsmechanismen ervan. Het lijkt echter succesvol te zijn bij veel mensen die last hebben van traumatische herinneringen en emotioneel pijnlijke ervaringen.
​
​EMI = Eye Movement Integration
Werd ontwikkeld in 1989 door Connirae en Steve Andreas, beiden NLP masters, om traumatische herinneringen te behandelen. Het is ook een integratietherapie via oogbewegingen, die vergelijkbaar is met EMDR. EMI is ontstaan vanuit de NLP.
Wij passen vooral deze techniek toe (EMI).
​
De combinatie van EMDR en EMI die door Paul Liekens de lemniscaat-oogbewegingstechniek worden genoemd, is zeer efficiënte therapie voor allerhande fobieën, angsten en trauma's. Dr Richard Bandler, grondlegger van de NLP techniek , merkte op dat de beweging van de ogen :- naar boven gericht: de persoon in verbinding bracht met visuele herinnering van een ervaring- in het midden: met auditieve aspecten-naar onder: met het kinesthetische of de beleving van het gevoel, door de ogen op een welbepaalde manier te laten bewegen, terwijl de persoon in een probleemervaring zit, wordt het onderbewustzijn overbelast en verdwijnt de beperkende emotie, na enkele minuten.
​
Verschil met klassieke EMDR
Het belangrijkste verschil met EMDR is dat EMI vooral werkt met het onbewuste geheugen. Als therapeut hoef je niet te weten waarom je klant zich nu zo naar voelt en dus hoeft de klant er ook niet over te praten. Wij focussen ons dan ook meestal op het gevoel (fysiek en mentaal) van nu waar je last van hebt (is niet anders bij EFT en Hartcoherentie) , en daarmee gaan we aan de slag. Veelal werken we met meerdere gevoelens en herinneringen tegelijk in één sessie. Het effect is daardoor sneller merkbaar.
Het grootste verschil is echter dat EMDR uitsluitend werkt met horizontale oogbewegingen, waardoor slechts een deel van het brein meegaat in de verandering. Terwijl IEMT ook werkt met diagonale en lemniscaat-achtige oogbewegingen. Hiermee gaat het hele brein mee in de verandering. Een heel groot verschil in effect!
Dat komt omdat er een ander niet onbelangrijk element is waarmee wij aan de slag gaan, met name de VAKOG (Visueel Auditief Kinesthetisch Olfactorisch Gustatoir), een methodiek vanuit de NLP. We gaan een "lemniscaat" oogbeweging patroon hanteren om alle VAKOG elementen aan te spreken.
EMDR (Eye Movement Desensitization and Reprocessing) maakt gebruik van oogbewegingen als een belangrijk onderdeel van de therapeutische interventie. Het verband tussen EMDR en de oogbewegingen vanuit NLP (Neuro-Linguïstisch Programmeren), met de term VAKOG (Visueel, Auditief, Kinesthetisch, Olfactorisch, Gustatoir), kan verklaard worden door hun gemeenschappelijke focus op het verwerken van informatie in de hersenen.
In NLP wordt VAKOG gebruikt om verschillende manieren van informatieverwerking te beschrijven:
-
Visueel (V): De voorkeur voor het verwerken van informatie via beelden en visuele stimuli.
-
Auditief (A): De voorkeur voor het verwerken van informatie via geluiden en auditieve prikkels.
-
Kinesthetisch (K): De voorkeur voor het verwerken van informatie via fysieke sensaties en gevoelens.
-
Olfactorisch (O): De voorkeur voor het verwerken van informatie via geuren.
-
Gustatoir (G): De voorkeur voor het verwerken van informatie via smaken.
Bij EMDR wordt de aandacht van de cliënt gericht op een traumatische herinnering, terwijl de therapeut bilaterale stimulatie induceert, meestal door de ogen heen. Deze bilaterale stimulatie kan bestaan uit horizontale oogbewegingen, tikken of auditieve stimuli.
Het verband tussen EMDR en VAKOG komt vooral naar voren in de visuele component. Door de oogbewegingen tijdens EMDR lijkt het alsof er sprake is van een natuurlijke verwerkingsmechanisme in de hersenen, vergelijkbaar met hoe de hersenen informatie verwerken in de visuele modaliteit volgens NLP. Het proces van het volgen van oogbewegingen zou kunnen bijdragen aan het activeren van specifieke neurale paden en het bevorderen van adaptieve informatieverwerking.
Tijdens EMDR zal het werkgeheugen overbelast worden, waardoor de ervaring van de emotie gekoppeld aan het trauma afgevlakt wordt ("uitgegomd" zeggen sommige klanten). Persoonlijk denk ik dat dit ook te maken heeft met het oproepen of simuleren van de REM slaapfase voor verwerking van herinneringen.
De REM (Rapid Eye Movement) slaapfase is een specifieke fase in de slaapcyclus die wordt gekenmerkt door snelle oogbewegingen, verhoogde hersenactiviteit en levendige dromen. Deze fase speelt een cruciale rol in het verwerken en archiveren van herinneringen, met name emotionele en stressvolle ervaringen. Hier zijn enkele belangrijke aspecten van wat er tijdens de REM-slaapfase plaatsvindt:
​
1. Droomactiviteit: Tijdens de REM-slaapfase ervaren mensen levendige dromen. Deze dromen lijken vaak willekeurig en onsamenhangend, maar ze kunnen in feite een belangrijke rol spelen bij het verwerken van emotionele en psychologische informatie, waaronder herinneringen aan gebeurtenissen.
​
2. Emotionele regulatie: De REM-slaap lijkt bij te dragen aan emotionele regulatie door de hersenen. Tijdens deze fase worden herinneringen aan emotionele gebeurtenissen opnieuw beleefd en verwerkt, maar in een veilige omgeving waar de persoon niet daadwerkelijk wordt blootgesteld aan de stress van de oorspronkelijke situatie.
3. Consolidatie van herinneringen: De REM-slaap is betrokken bij het consolideren van herinneringen. Dit houdt in dat de hersenen informatie van korte-termijngeheugen naar langetermijngeheugen overbrengen en deze informatie structureren en organiseren.
4. Creativiteit en probleemoplossing: De REM-slaap wordt ook geassocieerd met creatief denken en probleemoplossend vermogen. Het lijkt erop dat de hersenen tijdens deze fase verschillende informatie en ervaringen op een meer complexe manier kunnen integreren, wat kan leiden tot nieuwe inzichten en oplossingen.
5. Neurofysiologische veranderingen: Tijdens de REM-slaap vinden er ook neurofysiologische veranderingen plaats, zoals een toename van de activiteit in bepaalde delen van de hersenen, waaronder de hippocampus en de amygdala. Deze veranderingen zijn van cruciaal belang voor het verwerken en opslaan van emotionele herinneringen.
Over het algemeen lijkt de REM-slaapfase een essentiële rol te spelen bij het emotioneel verwerken en archiveren van herinneringen. Het stelt de hersenen in staat om emotioneel beladen ervaringen te integreren, te consolideren en op een adaptieve manier op te slaan, wat bijdraagt aan het psychologisch welzijn van een individu.
EFT (Emotional Freedom Techniques), EMDR (Eye Movement Desensitization and Reprocessing), EMI (Eye Mouvement Integration) en hartcoherentie, zijn niet alleen lichaamsgerichte therapieën, maar maken ook gebruik van exposuretechnieken, waardoor ze zeer effectief blijken bij traumaverwerking vanwege hun vermogen om het verwerkingsproces in de hersenen te beïnvloeden en emotionele regulatie te bevorderen. Hier zijn enkele redenen waarom ze zo succesvol zijn:
​
1. Herstructurering van de herinnering: Exposuretechnieken helpen bij het opnieuw verwerken van traumatische herinneringen. Door blootstelling aan de traumatische elementen, in combinatie met specifieke stimuli zoals oogbewegingen (EMDR), kloppen op acupunctuurpunten (EFT), of het bevorderen van ritmische ademhaling (hartcoherentie), kan de emotionele lading van de herinneringen verminderen.
​
2. Desensitisatie: Deze technieken bevorderen desensitisatie, wat betekent dat de emotionele reactie op de traumatische herinneringen afneemt. Dit kan leiden tot een vermindering van angst, paniek en andere negatieve emoties die vaak geassocieerd worden met traumatische ervaringen.
​
3. Aanpassing van informatieverwerking: EMDR richt zich op het stimuleren van adaptieve informatieverwerking in de hersenen, waardoor de negatieve emotionele reacties op traumatische herinneringen verminderen. Het helpt de persoon om de traumatische ervaring op een meer geïntegreerde en minder verstorende manier op te slaan.
​
4. Brein-hart connectie: Hartcoherentie legt de nadruk op het in harmonie brengen van de ademhaling en het hartslagritme. Door een coherent ademhalingspatroon ontstaat er een gunstige invloed op het autonome zenuwstelsel, waardoor de stressrespons wordt verminderd. Dit kan helpen om de fysiologische aspecten van trauma, zoals hyperarousal, te reguleren.
​
5. Bevordering van ontspanning: Al deze technieken dragen bij aan het activeren van het parasympatische zenuwstelsel, wat leidt tot ontspanning en kalmering. Dit is cruciaal bij traumaverwerking, omdat het individu vaak vastzit in een staat van hyperarousal en angst.
Het is belangrijk op te merken dat de werkingsmechanismen van deze technieken nog niet volledig begrepen zijn en dat de effectiviteit kan variëren van persoon tot persoon. Het combineren van exposuretechnieken met andere therapieën kan ook nuttig zijn, afhankelijk van de specifieke behoeften van de persoon met trauma gerelateerde symptomen.
​
Wat is het verschil tussen cognitieve therapie (praattherapie) en EFT, EMI, EMDR, en Hartcoherentie technieken als therapie?
​
Het is algemeen geweten dat je traumatische ervaringen moeilijk of niet kan oplossen met enkel cognitieve therapie (praattherapie). Reden is omdat dit slechts 20% uitmaakt van het trauma. De overige 80% is lichamelijk of fysiek opgeslagen in het lichaam. Bij EFT, EMI, EMDR, Hartcoherentie gaan we simultaan werken aan het cognitieve en het lichamelijke.
Waar cognitieve therapie zich voornamelijk richt op het veranderen van denkpatronen via praattherapie, richten EFT, EMI, EMDR en hartcoherentie zich op het beïnvloeden van het emotionele systeem en het activeren van natuurlijke verwerkingsmechanismen in de hersenen en vooral het lichaam. Het zijn lichaamsgerichte therapieën. Vaak worden deze technieken gecombineerd of aangepast op basis van de individuele behoeften van de cliënt en de aard van de problemen waarmee ze worden geconfronteerd.